Δευτέρα 12 Δεκεμβρίου 2022

ΦΆΤΝΗ ΚΑΙ ΤΆΦΟΣ ΣΤΗΝ YΜΝΟΛΟΓΊΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΉΣ ΠΡΟ ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΟΎ ΓΕΝΝΉΣΕΩΣ



                          

Του Ιωάννη Λότσιου, Verianet

Η Κυριακή της «προ Χριστού Γεννήσεως», είναι μια από της όμορφες αλλά σημαδιακές Κυριακές για την πίστη, την θεολογία και την πράξη της Εκκλησίας. Κάτι που αποτυπώνεται και στην εικονογραφία και την υμνολογία της[1]: «ἰδοὺ γὰρ ἡ Ἀμνάς, τὸν Ποιμένα τὸν μέγαν, ἐν μήτρᾳ βαστάζουσα, τοῦ τεκεῖν κατεπείγεται...». Είναι μια Κυριακή που δίνει, προσφέρει και επικεντρώνεται στο θέμα της σχέσεως της φάτνης και του τάφου. Ο Θεός έρχεται στην κτίση και τον άνθρωπο, γίνεται μέτοχος της ιστορίας για την θεώση του ανθρώπου[2]:«ἡ Θεοτόκος ἥκει γάρ, ἐν σπηλαίῳ καὶ φάτνῃ, τεκεῖν Θεὸν ἀποῤῥήτως..».

Είναι σημαντικό ότι η εικόνα της Γεννήσεως του Χριστού παρουσιάζει το Θείο Βρέφος σε φάτνη που είναι τάφος. Το θείο Βρέφος είναι με σπάργανα τυλιγμένο, στη πόλη της Βηθλεέμ, στην πόλη του Άρτου: «Βηθλεὲμ ἑτοιμάζου τὰ πρὸς ὑπάντησιν, τῆς Παρθένου Μαρίας καὶ Θεομήτορος· ἰδοὺ γὰρ ἔρχεται πρὸς σ, ἔμβρυον φέρουσα..». Η φάτνη και τάφος, τόσο μέσα από την υμνολογία, όσο και μέσα από την εικονογραφία συνδέει την ενανθρώπηση με την λύτρωση του σταυρού, την μεσσιανική αποστολή του Θείου Βρέφους.

Με πόσο ωραίο τρόπο οι Πατέρες της Εκκλησίας συνδέουν τα γεγονότα της γεννήσεως του Χριστού με τα γεγονότα της Μ. Παρασκευής. Η Βηθλεέμ η πόλη του Άρτου περιέχει μέσα της μυστηριωδώς τα γεγονότα στον Γολγοθά. Ένας ύμνος την Κυριακή της Προ του Χριστού Γεννήσεως μας θυμίζει το Μ. Σάββατο, αναφέρει χαρακτηριστικά:

«Ἄφραστον θαῦμα! ὁ ἐν καμίνῳ ῥυσάμενος, τοὺς Ὁσίους Παίδας ἐκ φλογός, ἐν τάφῳ νεκρός, ἄπνους κατατίθεται, εἰς σωτηρίαν ἡμῶν τῶν μελῳδούντων· Λυτρωτὰ ὁ Θεὸς εὐλογητὸς εἶ».
Ο ύμνος θέτει το ερώτημα στο γιατί της ενανθρώπησης που ξεκινά από την φάτνη:

«Χριστὸν σαρκὶ νηπιάσαντα, Χριστὸν ἐθελουσίως πτωχεύσαντα, Χριστὸν ὁρατὸν γενόμενον, ἔρχεται ἡ Παρθένος ἐν Βηθλεέμ, νῦν ἀποκυῆσαι, οὐρανός τε καὶ ἡ γῆ ἀγαλλιάσθωσαν».

Αυτός ο τρόπος σύνδεσης μεταξύ του τρόπου με τον οποίο ο Χριστός έρχεται στον κόσμο με τον τρόπο με τον οποίο αφήνει τον κόσμο αυτόν, φανερώνεται στην φάτνη-τάφος του Χριστού στην εικόνα της γεννήσεως.

Τέτοια εικόνα είναι ίσως απωθητική για την κουλτούρα και τον τρόπο με τον οποίων αντιλαμβανόμαστε ορισμένα πράγματα σήμερα. Η σύνδεση αυτή δείχνει την απομάκρυνση κάθε είδους κοσμικής έννοιας της Εορτής των Χριστουγέννων, δεν είναι μια εορτή για «κέφι και διασκέδαση», ούτε για «διακοπές». Ο τάφος είναι η πορεία από την φάντη, κάτι που μέσα από πολλά χριστιανικά τραγούδια που ακούμε αυτές τις ημέρες δεν είναι πρόθυμα να παραδεχτούν ή να εκτιμήσουν την αλήθεια αυτή, περισσότερο γεννιέται για να πεθάνει για μας τους ανθρώπους, για να πραγματώσει το έργο της Θείας Οικονομίας. Η απορία αυτής της μυστηριώδης αναφοράς στην ενανθρώπηση του Χριστού μας απομακρύνει από κάθε είδους συναισθηματικό φορτισμό, σε ωραίες ιστορίες για τον χειμώνα, μας πάει πιο πέρα. Περισσότερο δεν διαχωρίζει τον Χριστό της ιστορίας από τον Χριστό της Πίστεως. Είναι ανάμεσα μας, μακριά από κάθε ιδέα του δοκητισμού, μακριά από κάθε είδους ανθρώπινης προοπτικής. Είναι γεγονότα, όχι μόνο αναπόφευκτα αλλά και ασύγκριτα σε όλη την πορεία της ανθρώπινης ιστορίας.







[1] Ἰ.Μ.Φουντούλη, Λογικὴ Λατρεία, Ἐκδ. Ἀποστ. Διακονίας Εκκλησίας της Ελλάδος, εκδ. Β΄ 1984, σ. 329. Σεραφεὶμ Παπαπαϊσίου, ‘’Ἡ ἑορτὴ τῶν Χριστουγέννων ὑπὸ ἱστορικὴν ἔποψιν’’, στην Ἐκκλησιαστικὴ Ἀλήθεια, 20 (1900) σ. 550-551.
[2] Αθ. Γιέβτιτς, ‘’Θεὸς ἐφανερώθη ἐν σαρκί’’, στὸ «Χριστούγεννα», εκδ. Ἀκρίτας, γ΄ εκδ., Αθήνα, 1991, σ. 14.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

1) Ενδέχεται το περιεχόμενο του άρθρου να μη συμπίπτει με τις απόψεις και θέσεις του Ιστολογίου.
2) Να μην χρησιμοποιείτε greeklish για τον καλύτερη κατανόηση των σχολίων σας.
3) Να τσεκάρετε το πλαίσιο "Να λαμβάνω ειδοποιήσεις" που βρίσκεται κάτω από το μήνυμα σας, πριν δημοσιεύσετε το σχόλιό σας, ώστε να ειδοποιείστε για τα επόμενα σχόλια αυτής της ανάρτησης, μέσω της ηλεκτρονικής σας διεύθυνσης.
4)Τα σχόλια ελέγχονται από τον Διαχειριστή.
5) Για επικοινωνία : Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο: Johhlotsios@gmail.com.