Ο Πάπας η Σύνοδος και η Πόρτα του Αγίου Πέτρου

Του Ιωάννη Λότσιου,

Παρακολουθώντας την πορεία των ημερήσιων συζητήσεων της Συνόδου των Ρωμαιοκαθολικών επισκόπων για το θέμα του γάμου, διαζυγίου και ομοφυλοφιλίας, παρατηρούμε μια έντονη συζήτηση και ένα διάλογο μεταξύ των Επισκόπων και των Καρδιναλίων, εντός και εκτός των συνεδριάσεων της Συνόδου, με διαφορετικές τοποθετήσεις και σε ένα βαθμό αντιθετικές. Βέβαια η σύνθεση της Συνόδου με μέλη από Επισκόπους από ολόκληρη την γη, δεν έδωσε μόνο το δικαίωμα να εκφραστούν τα κατά τόπους προβλήματα, έδειξε και μια ακόμη διάσταση απόψεων, θεολογικών και εκκλησιαστικών απέναντι στο θέμα της οικογένειας. Βέβαια δεν λείπουν ακόμα και οι ρωμαιοκαθολικοί σχολιάστε που αναφέρθησαν σε ορισμένα προβλήματα της διεξαγωγής των συνεδριάσεων, όπως ο Santro Magister, που επισημαίνει την ύπαρξη δύο Συνόδων, μιας εικονικής και μιας πραγματικής και του και ‘άλλων που προέκριναν την μη δημοσίευση των τοποθετήσεων εκάστου Επισκόπου ή Καρδιναλίου στα θέματα. Ειδικότερα ο δημοσιογράφος John Allen, αναφέρει ότι το relation, από την πλευρά των συντηρητικών αποτελεί ένα κείμενο που θα προκαλέσει «σεισμό», «προδοσία» και «καταστροφή». Η ενημέρωση κατά κύριο λόγο γίνεται με την μέθοδο των συνεντεύξεων των Επισκόπων και Καρδιναλίων, διότι στην ουσία η Σύνοδος είναι κεκλεισμένων των θηρών. Σε αυτές τις αντιπαραθέσεις ο τονισμός ότι είναι μια πράξη δημοσιογραφική και μόνο δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα, μια χαρακτηρισιτική είναι οι δηλώσεις του Κάσπερ εναντίων των τοποθετήσεων των αφρικανών Επισκόπων. Η θέση του Πάπα Φραγκίσκου να μιλήσουν ελεύθερα και ανοικτά στη σύνοδο είναι ομολογουμένως πλέων φανερή, μέχρι του σημείου που είναι και πρωτόγνωρο να παρίσταται ο ίδιος ο Πάπας στις καθημερινές συνεδριάσεις. Ο Καρδινάλιος Burke, Πρόεδρος της Επιτροπής Πίστης και Δόγματος, εκτός της αντίθετη άποψη που εκφράζει με τον Καρδινάλιο Κάσπερ, διαμαρτυρήθηκε πολλές φορές ότι οι παρεμβάσεις πολλών συνοδικών μελών δεν δημοσιεύτηκαν. Επίσης ακόμα περισσότερο η σύνταξη των εκθέσεων γίνεται όχι από τους παλαιούς συντηρητικούς Καρδιναλίους, αλλά από τον διορισμό έξι φιλελευθέρων Καρδιναλίων. Από πολλούς παρατηρήθηκε ότι αυτό αποτελεί μια χειραφέτηση των συνοδικών κειμένων.

Με αυτές τις προϋποθέσεις βλέπουμε στην πρώτη σχέση Πάπα Φραγκίσκου και Συνόδου μια διάσταση φανερή για τις μεταρρυθμιστικές προσπάθειες. Με την διατύπωση του Relatio, ένα προκαταρτικό κείμενο για να τεθεί στην Τακτική Σύνοδο των Επισκόπων το 2015, φάνηκε ξεκάθαρα, με έντονες αντιπαραθέσεις, με βασικό χαρακτηριστικό στοιχείο την παροχή ελέους και αγάπης και την αποδοχή των ομοφυλοφίλων. Πολλοί επικριτές τόνισαν τον κοσμικό χαρακτήρα του πλαισίου διατυπώσεως και συγκεχυμένα μηνύματα σχετικά με το γάμο, την ομοφυλοφιλία και το διαζύγιο, με επαναστατικές αλλαγές στην διδασκαλία της Εκκλησίας. Πάλι όμως ο Πρόεδρος της Επιτροπής Πίστης και δόγματος, θα αναφερθεί ότι το κείμενο δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό όπως είναι διατυπωμένο και προέβαλλε τις σοβαρές θεολογικές και εκκλησιολογικές ελλείψεις.

Πολλοί Επίσκοποι και Καρδινάλιοι, που αντιτίθενται στις μεταρρυθμιστικές προσπάθειες του Πάπα Φραγκίσκου επισημαίνουν την φιλία του ίδιου με τον Καρδινάλιο Κάσπερ, φιλελευθέρου στα θέματα του γάμου. Πάπας και Καρδινάλιος πολλές φορές έχουν πει δημόσια την ταύτιση των απόψεων τους επάνω στο κρίσιμο θέμα της οικογένειας, μέχρι του σημείου ο Κάσπερ δίνοντας αρκετές συνεντεύξεις ισχυρίσθηκε πολλές φορές ότι οποιαδήποτε διαφωνία στις θέσεις του είναι και διαφωνία με τις θέσεις του Πάπα. Ο Καρδινάλιος επιμένει στις θέσεις του και ο ίδιος ο Φραγκίσκος βλέπουμε ότι είναι αποφασισμένος να προωθήσει τις μεταρρυθμίσεις.
Στην παρούσα σύνοδο των Ρωμαιοκαθολικών Επισκόπων γίνεται προσπάθεια μιας λειτουργίας και συνεργασίας του Πάπα και της Συνόδου στα ρωμαιοκαθολικό χώρο, οι διεργασίες είναι έντονες, οι αντιθέσεις φανερές. Η αλήθεια είναι τι τελικά θα επικρατήσει. Ποιος θα βάλει το χαρτί, αν χρειαστεί στην πόρτα του Αγίου Πέτρου; Για να θυμηθούμε και τον Λούθηρο από την εκκλησιαστική ιστορία. Ο Πάπας ή η Σύνοδος…